Fakülteler Mah. Cemal Gürsel Cad. 06590 Çankaya/Ankara

Çocuklarda Uyku Düzeni Oluşturma Ankara

Çocuğunuz küçükken ebeveyn olmanın en zor kısımlarından biri de uyku düzenine alışmaktır. Bebekler için uyku günün büyük bir bölümünü kapsamasına rağmen düzensizdir. Bu nedenle ebeveynler bebek 6 aylık olana kadar gece uykularında oldukça sıkıntı çekerler. Bu durum geçici olmasına rağmen bebeğin gece – gündüz algısına sahip olabilmesi için ebeveynlerin de üzerine düşenler vardır. Yazımızda, bebek ve çocuklarda uyku düzeni oluşturma konusuna değineceğiz. Uyku düzeni ile birlikte çocuk sağlığı ve hastalıkları konusunda daha detaylı bilgi almak için ise Ankara’daki kliniğimizi arayabilirsiniz. Çocukların büyüme ve gelişim süreci hakkında tüm merak ettiklerinizi Doç. Dr. Seda Topçu’ya sorabilir ve randevu alabilirsiniz.

Bebek Uykusunun Yetişkin Uykusundan Farkı Nedir?

“Uyusun da büyüsün” lafı birçoğumuza tanıdık gelecektir. Bu söz oldukça doğrudur. Uyku, bebeklerin zihin gelişimi için oldukça önemlidir. Bebeklerin çevrelerinde olup bitenleri öğrenebilmek ve çabuk kavrayabilmek için zihnen ve bedenen dinlenmiş olması gerekir. Bu nedenle günün büyük çoğunluğunda uyurlar. Yetişkin bir insan için ideal uyku süresi 7 – 8 saat iken yenidoğan bir bebeğin 14 – 16 saat kadar uykuya ihtiyacı vardır. Bebek uykusunun yetişkin uykusundan en önemli farkı ise derin uykuda geçen süredir. Bebekler, uyku esnasında beslenmek için uyanırlar. Bu durum bebek büyüdükçe azalarak ortadan kalkar. Yetişkin bir birey yemek yemek için uykusundan uyanmaz. Ancak bebekler 2 – 3 saat ara ile uykudan uyanarak beslenmek isterler. Bu da ebeveynlerin geceleri sıklıkla uykusundan uyanmasına ve aralıklı uykularla yetinmeye çalışmalarına neden olmaktadır. Aynı zamanda bebeklerin uykuya dalması da yetişkin bir bireye göre daha zor olabilir.

Çocuklar Gece – Gündüz Farkını Ne Zaman Öğrenir?

Bebekliğin ilk 3 ayında uyku evreleri dediğimiz Rem ve Non-Rem uyku döngüsü tıpkı anne karnındaki döngülerine benzer ve yetişkinlerin tam tersidir. Çocukların gece ile gündüz arasındaki farkı anlaması olarak nitelendirdiğimiz döenm ise temel olarak 3. aydan itibaren başlar. Bu dönemde ebeveynlerin çocukla olan ilişkisi önemlidir. Çünkü bebeğiniz büyüdükçe uykuda geçirdiği süre de azalır. Bebeğinizin dikkati çevreye yönelecek; etrafında olup biteni anlamlandırma çabası artacaktır. Bu esnada sizin bebeğinizle ilgilenip onun ilgisini canlı tutmanız uyku düzeni oluşturmanıza yardımcı olur. Ev aydınlıkken bebeğinizle oynayarak gün içerisinde yorulmasını sağlayabilirsiniz. Akşam ise oyun oynamadan, ışığı hafifçe kısarak ona ne zaman uyuması gerektiği konusunda onu yönlendirebilirsiniz.

Çocuklar Gün İçerisinde Ne Kadar Uyur?

  • Yenidoğan döneminde bebekler günde 11 – 18 saat kadar uyuyabilirler. Bu süre bebekten bebeğe değişkenlik göstermekte olup tıpkı büyüme eğrileri gibi alt ve üst sınırları vardır.
  • 2 – 3 aylık dönem, uykunun en düzensiz olduğu ve ebeveynlerin uyku konusunda en çok zorlayan dönemdir. Çünkü bu dönemde bebekler 2 – 3 saat ara ile uyur ve beslenmek için sürekli uyanırlar. Bu da gece – gündüz uykusu kavramını ortadan kaldırmaktadır.
  • 3 – 4 aylık dönemde ise gündüz uykuları kısalmaya başlar. Bu süreçte bebeklerin %70’inden fazlası gece boyunca uzun saatler uyurlar.
  • 6. aydan itibaren bebekler gece uykudan uyansa da kendi kendine yeniden uykuya dalabilirler. Bu dönemde bebeğiniz eğer anne sütü almıyorsa 8 saate kadar beslenmeden uyuyabilir ve uykusu düzene girmeye başlar.
  • 10 – 12 aylık bebekler artık gece ile gündüzün farkındadır. Tüm gece deliksiz uyurlar. Ancak güç toplayabilmek ve gelişebilmek için gündüz uykusuna da ihtiyaç duyarlar. Bu nedenle 1 yaşındaki çocuklar gündüz uykuları ile birlikte günde yaklaşık 10 – 13 saat uyurlar.
  • 10 – 12 aylık süreç tamamlandıktan sonra da çocuklar gündüz uykusu uyumaya devam ederler. Dolayısıyla okul öncesi bir çocuk da günde ortalama 11 – 13 saat kadar uyur. Okul dönemi ile birlikte gündüz uykusuna ihtiyaç azalır. Okul saatlerinin de etkisiyle uyku tamamen düzene girer.

Çocuklarda Uyku Düzeni Oluşturmanın Önemi Nedir?

Uykuya olan ihtiyacın en yoğun olduğu dönem ise çocukluk dönemidir. Bunun nedeni henüz gelişme çağında olan minik bedenlerin çocukluk döneminde melatonin hormonuna daha fazla ihtiyaç duymasıdır. Özellikle karanlık ortamda vücudun yoğun olarak salgıladığı melatonin, bağışıklık sisteminin güçlenmesinde etkilidir. Beyin gelişiminin %80’i, 0 – 3 yaş arası çocukluk döneminde tamamlanmaktadır. Bu dönemde uykusuz kalmak, beynin gelişimini olumsuz etkiler. Zihni en çok güçlendiren ve gelişimi destekleyen uyku ise aktif uyku dediğimiz REM uykusudur. Bebeklerin REM uykusuna dalabilecekleri en iyi zaman ise gecedir. Bu nedenle çocukların gece uyuyup ihtiyacı olan tüm gücü uykudan alması ve gündüz olduğunda algılarını dış dünyaya açarak, güçlü bir öğrenme sürecine girmesi gerekmektedir. İyi bir uyku, yaşamın her döneminde, sağlıklı ve zinde kalmak için olmazsa olmazlardan biridir. İyi bir uyku bebeğin gündüz uykusuz ve yorgun olmamasına, bu sayede bilişsel gelişimine katkı sağlarken, ebeveynlerin hayat kalitesini ve birbirleriyle olan ilişkilerini de olumlu yönde etkilemektedir. Uykusuz ve yorgun olan bir anne gündüz hem bebeğine, hem işine hem de ailenin diğer fertlerine toleranslı olamayacağı için tükenmişliğe girebilir. Bu süreçte uyku düzeninde yaşanan sorunlar için ise mutlaka bir uzmana danışılmalıdır.