Çocuklara Etkin Disiplin Uygulamaları
Çocuklarda Disiplin Ankara
Her çocuk meraklıdır ve yetişkinliğe geçiş süreci, sınırları keşfetme ve öz disiplin kazanma sürecidir. Bu süreçte doğru ve yanlışın tanımlanması ve sağlıklı davranış örüntülerinin kazanılması ise büyük oranda disipline bağlıdır. Disiplin kelimesi ceza ve baskıyı çağrıştıran olumsuz bir kelime gibi görünebilir. Ancak disiplin, sadece çocukların değil yetişkinlerin de sahip olması gereken bir sınırları tanıma becerisidir. Doğru yöntemlerle uygulandığında disiplin çocuğunuzun hem sizinle hem de sosyal alanda daha güçlü iletişim kurabilmesine yardımcı olur. Doğru yöntemin belirlenmesi ise öncelikle tutarlılıktan geçmektedir. Unutulmamalıdır ki disiplin hiçbir zaman şiddet içerikli ceza ya da uygulamalar ile sağlanamaz. Çocuğunuzun kendini güvende hissetmesi davranış değişikliği yapmasındaki ön koşuldur. Yazımızın devamında çocuklara etkin disiplin uygulamalarının neler olduğundan bahsedeceğiz. Ankara’da çocuk sağlığı ve hastalıkları hakkında diğer tüm merak ettikleriniz için ise Doç. Dr. Seda Topçu’nun kliniğini arayabilirsiniz.
Çocuğa Disiplin Yaklaşımı Nasıl Olmalı?
Öncelikle disiplinin kızmak ya da ceza vermek olmadığı konusunda bilinçlenmek önemlidir. Disiplin, çocuğa kabul gören davranışları, sorumluluklarını ve sınırlarını anlatmak için vardır. İstemediğiniz bir şey yaptığında çocuğa vurmak, bağırmak ya da şiddet göstermek travma yaratarak çocuğunuzun sizden uzaklaşmasına neden olur. Aile içerisinde hâkim olan duygu ve yaklaşım sevgi, saygı ve anlayış çerçevesinde olmak zorundadır. Çocuğa bir konuda fikrinizi belirtirken bu konuda tutarlı olmanız önemlidir. Özgüven yıkmadan, bir şeyi neden yapamayacağını anlatmanız, ona açık olmanız gerekir. İyi bir disiplin eğitimi;
- Öncelikle duygusal bağ ve içtenliğe dayanmalı.
- Adil olmalı. Çocuk verdiğiniz kararın nedenlerini anlamalı ve disiplin eğitimi adalet kavramını pekiştirici nitelikte olmalı.
- Çocuğun yaşına ve gelişim düzeyine uygun olmalı.
- Öz disiplini destekleyici ve geliştirici olmalı.
Çocuğa Disiplin Eğitimi Nasıl Verilir?
Her çocuğun karakteri farklıdır. Dolayısıyla iletişim dili de başkadır. Bu nedenle çocuğa disiplin eğitimi verirken yerine göre farklı yaklaşımlar geliştirilebilir. Ancak disiplin eğitiminde temel amaç çocuğun yanlış tutum ve davranışlarla istediğini elde edemeyeceğini anlamasıdır. Bu amaç sayesinde çocuk kendi sınırlarını çizmeyi ve istemediği olaylar karşısında nasıl doğru tepkiler verebileceğini, nasıl sınır koyacağını da öğrenecektir. Çocuklara etkin disiplin uygulamalarından bazılarını sıralayacak olursak;
- Çocuklar taklit ederek öğrenir. Bu nedenle çocuklarınızın örnek alabileceği kişiler olmaya özen gösterin. Eğer ebeveynler olaylar karşısında aşırı tepki veriyorsa çocuklar da duygularını abartılı yaşama eğiliminde olurlar.
- Çocuğunuza öncelikle sevgi verin. İletişimi güçlü ailelerde çatışma çok daha az olur. Çocuklar ailesine güvenir ve kendini konuşarak da ifade edebileceğini hisseder.
- Çocuklarınız ağlayıp bağırarak bir şeye aşırı tepki verdiğinde onları bir süre yalnız bırakmayı deneyin. Vurmak ya da aynı şekilde kızarak tepki vermek çocuğunuzun içinde sıkışan öfkeyi açığa vurmasına ve sizinle inatlaşmasına neden olabilir.
- Çocuklar istedikleri olmadığında aşırı ağlama, kızma ve küsme gibi davranışlar yapar; ilgiyi üzerlerinde toplamaya çalışırlar. Onların aşırı tepkisini görmezden geldiğinizde ise ağlamanın bir işe yaramadığını anlarlar. Dolayısıyla aynı durum yeniden yaşandığında ilk tercihleri sizinle doğrudan iletişime geçmek olacaktır. Bu nedenle gerekli durumlarda çocuğunuzun bazı aşırı tepkilerini görmezden gelebilirsiniz.
- Eğer çocuğunuz istemediğiniz hatalı bir davranışı sürekli tekrarlıyorsa sessiz kalarak yaptığının yanlış olduğunu ona anlatabilirsiniz. Sert olduğunuzu anlatmak için bağırmanız gerekmez. Sadece bir süre sessiz kalıp ona yaptığının sizin için kabul edilemez bir davranış olduğunu anlatabilirsiniz.
- Bu süreçte mutlaka tutarlı olmanız gerektiğini unutmayın. Eğer 10 gün süre ile bilgisayar oyunu oynayamayacağını söylediyseniz bu süreye uyun. Ya da aynı hatalı davranışı tekrarladığında yine aynı tepkiyi verin. Tutarlı olmadığınız zaman çocuğunuz yanlış ve doğruyu tam anlamıyla sınıflandıramaz.
Eğer çocuklara disiplin kazandırma konusunda kendinize tam olarak güvenmiyorsanız ya da çocuğunuzla ortak bir iletişim dili bulamıyorsanız uzmanlardan destek isteyebilirsiniz. Bazı durumlarda çocukların aşırı tepkileri ve söz dinlememesi bilişsel kusurlardan, öğrenme güçlüğünden, akran zorbalığından ya da cinsel istismar gibi yıkıcı durumlardan kaynaklanabilir. Eğer böyle bir şüpheniz varsa uzman çocuk doktorlarından ve psikologlardan destek alarak çocuğunuzun sağlıklı bir yetişkin olmasını sağlayabilirsiniz. Çocuk sağlığı ve hastalıkları konusunda tüm merak ettiklerinizi Ankara’daki kliniğimize danışabilir ve kliniğimizi arayarak randevu alabilirsiniz.