Büyümenin Değerlendirilmesi

Büyümenin Değerlendirilmesi Ankara

Bir insan yetişkin olana kadar anne karnında başlayan büyüme sürecini sürdürür. Doğadaki diğer canlılarla kıyasladığımızda insandaki büyüme süreci çok daha uzundur. Yaklaşık 16 – 18 yıl arası süren bu dönemde beden, zihin, kişilik ve sosyal beceriler sürekli gelişir ve değişir. Bu süreçte büyümenin değerlendirilmesi ve uzmanlar tarafından takip edilmesi oldukça önemlidir. Çünkü büyümenin normal olması çocuk sağlığının en önemli göstergelerindedir. Büyümede duraksamanın erken saptanması ileride gelişebilecek ciddi sağlık sorunlarına müdahale şansı doğurmaktadır. Örneğin çocukluk döneminde görülen fizyolojik ve patolojik boy kısalığı vb. diğer büyüme sorunları erken teşhis edilmezse tedavi şansı için geç kalınabilmektedir. Yazımızda, büyümenin değerlendirilmesinde dikkat edilen ölçütleri ele alacağız. Böylece büyüme hakkında daha fazla bilgi alabileceksiniz. Çocuğunuzun büyüme sürecinde yaşadığı sorunlar ve bu süreç hakkında tüm merak ettikleriniz için ise Doç. Dr. Seda Topçu ile iletişime geçebilirsiniz. Ankara’daki kliniğimizi arayarak hem randevu alabilir hem de çocuk sağlığı hakkındaki tüm sorularınızı danışabilirsiniz.

Büyüme Nedir?

Büyümenin değerlendirilmesinde kullanılan ölçütleri anlamak için öncelikle büyümenin ne olduğunu anlamak faydalı olacaktır. Çünkü büyüme ve gelişme çoğu zaman birbiri yerine kullanılsa da aslında başka kavramlardır. Bu nedenle ayrımı doğru yapmak gerekir.

Büyüme; doğrudan vücudun görünüşü ile ilgili bir kavramdır. Bedenin kütlesinin ve hacmin artması anlamına gelir. Çocukluk çağı hızlı büyümenin devam ettiği dinamik bir süreçtir. Gelişme ise bedenin biyolojik işlevleri ve bu noktada kazandığı yeterliliklerle ilgili bir kavramdır.

Büyümenin Değerlendirilmesi Ne Zaman Yapılır?

Sağlığın en önemli göstergelerinden biri olan büyümenin değerlendirilmesi intrauterin dönemden başlar. Bebek doğduğunda ölçülen parametrelerden özellikle vücut ağırlığı;ilk günden sonra anne ve bebek hastaneden taburcu edilirken, 1. Haftanın sonunda, 15. günde ve 1. ayda tekrar kaydedilmelidir. İzlem sıklığı, bebek 6 aylık olana kadar her ay; 6. ayından 2. yaşına kadar üç ayda bir olmalıdır. Üç yaşına kadar 6 ayda bir izlemi yapılan bebeği 3 yaşından 18 yaşına kadar yılda bir değerlendirmek gerekir. Ergenlik döneminde çocuğun durumuna göre izlemler sıklaştırılabilmektedir.

Büyüme Nasıl Değerlendirilir?

Birçok ebeveyn, çocukları doğduğu andan itibaren sağlıklı büyüyüp büyümediğini ve vücutlarında herhangi bir sorun olup olmadığını araştırmaya başlarlar. Uzman çocuk doktorları da bu noktada ebeveynlere yol gösterir. Büyümenin değerlendirilmesi için hem ebeveynlerin hem de çocuk doktorlarının dikkat edebileceği bazı ölçütler bulunmaktadır. Bu ölçütler;

• Vücut ağırlığı ve artış hızının takip edilmesi
• Boy uzunluğu ve boy uzama hızının takip edilmesi
• Baş çevresinin takip edilmesidir.

Büyümenin Değerlendirilmesinde Vücut Ağırlığı

Büyümenin değerlendirilmesinde öncelikli olarak vücut ağırlığı ele alınır.. Yenidoğan bebekler ilk 6 ay içerisinde hızla kilo alır. İlk 6 ay içerisinde çocukların günde 20 – 30 gram alması normaldir. Bu artış, 6 ay-12 ay arasında günlük 15 – 20 grama düşmektedir. 12 – 24 ay arası çocuklarda ise haftada 50 gram tartı alımı beklenir. 2 yaşından sonra kilo artış hızı yılda yaklaşık 2-2,5 kg’dır.

Büyümenin Değerlendirilmesinde Boy Uzama Hızı

Büyümenin değerlendirilmesinde en önemli noktalardan biri de boy uzunluğudur. Boy kısalığı bazı durumlarda genetik faktörlerden kaynaklansa da altta yatan sistemik bir hastalığa işaret edebilir. Bu durumda patolojik boy kısalığından söz edebiliriz. Patolojik boy kısalığı olduğu durumda mutlaka erken teşhis ile etkin çözümler üretilmeye çalışılır. Boy kısalığını erken farketmek ebeveyn için zor olacağından mutlaka üzerinde durulması gereken ve düzenli olarak takip edilmesi gereken konulardan biridir. En hızlı boy uzama hızını ilk yılda görürüz. Yaklaşık 50 cm boyunda doğan bebek 1 yaşına geldiğinde 75cm uzunluğundadır. 1 – 2 yaşları arası boy uzunluğu yaklaşık yılda 10 – 12 cm artar. Sonrasında uzama hızı azalma eğiliminde olurken ergenlik döneminde tekrar hızlı bir artış görülmektedir. Boy uzama hızı azalsa da ergenlik tamamlanana kadar devam eder.

Büyümenin Değerlendirilmesinde Baş Çevresi

Baş çevresi ölçümleri aynı zamanda beyin gelişimini anlamamız açısından önemlidir. Çünkü sağlıklı bir çocukta baş çevresinin büyüyüp gelişmesi, beynin gelişimini de yansıtır. Bebek doğduğunda 35 cm olan başçevresi, 12 aylıkken ortalama olarak 46 cm olacaktır. Baş büyümesi yavaşlasa da sonraki dönemde de devam eder.

Büyümenin değerlendirilmesinde çocuk doktorlarının rolü büyüktür. Çocuk doktorları, tüm büyüme sürecini dikkatlice kayda alarak ideal ölçülere göre değerlendirirler. Tek bir ölçümün bir anlamı olmayıp büyüme hızını değerlendirmek için belirli aralıklarla büyümeyi değerlendirmek önemlidir. Büyüme, sağlıklı çocukların yaş ve cinsiyete özgü değerlendirildiği standart büyüme eğrileriyle değerlendirilir ve sapmalar fark edilir. Risk faktörleri ele alınır ve çocuğun sağlıklı gelişimi için gerekli yönlendirme yapılır. Doç. Dr. Seda Topçu, Ankara’daki kliniğimizde büyümenin değerlendirilmesi amacıyla bahsettiğimiz tetkik ve değerlendirmeleri yapmaktadır. Büyümenin değerlendirilmesi ve izlenmesi konusunda daha detaylı bilgi almak için kliniğimizi arayabilir ve randevu alabilirsiniz.